Trúir þú á tilviljanir? - Ársafmæli stóra skjálftans í Chile 27. febrúar

Dagur mágur minn hringdi rétt fyrir klukkan tíu í morgun og spurði mig hvort ég tryði á tilviljanir. Þá var jörð búin að skjálfa á stór Hafnarfjarðarsvæðinu.

Ég vaknaði rúmlega níu við það að rúmið vaggaði létt og það brakaði í hurðakarminum. Ég var ekki viss um hvort mig hefði verið að dreyma þetta fyrr en Bjarni kvað úr um vafann. Skjálftahrina við Krýsuvík er staðreynd.

Í gær var fólk í vöfflukaffi hérna og sagðist ég halda upp á að stóri skjálftinn væri að fara að eiga ársafmæli. Það er skrítið hvað tíminn líður, virðist frekar stutt síðan ég sólbakaði mig dag eftir dag í suðrænni Chile sól.

Í dag 27. febrúar kl 7.34 að íslenskum tíma er nákvæmlega ár frá því að stóri skjálftinn reið af. Einum og hálfum tíma seinna fann ég fyrir íslenskum jarðskjálfta, þeim fyrsta íslenska í nokkur misseri. Ótrúlegar tilviljanir.

Og hvernig varð mér við? Þessi þarna í morgun hreyfði ekki við mér, enda vaknaði ég bara við hann. Næstu skjálfta fann ég ekki, var úti við ofl. Hins vegar þegar skjálftinn kom kl 17.20 sat ég við tölvuna og var mjög upptekin við lestur. Mér brá við höggið sem varði í mjög fá sekúndubrot en ég fékk gæsahúð sem leiddi allaleið inn í heila að mér fannst. Gamall vani frá Chile lét mig líta í kringum mig og sá ég að ljósakrónan hreyfðist varla. Ég ákvað að gera létt líkamsmat á mér sitjandi hér í stólnum og taldi hjartsláttinn. Hann fór ekki upp fyrir 65 slög á mínútu.

Ég upplifi sömu tilfinningu gagnvart íslenskum jarðskjálftum núna og fyrir Chile reynsluna. Þetta er ekki lífsreynsla sem fær mig til að hrópa húrra og jibbý. Ég er heldur ekki hrædd, sé ekki ástæðu til þess því þetta er mjög sakleysisleg hreyfing hér á mínu svæði. Hins vegar fór ég að líta á heimilið og skoða hugsanlegar slysagildrur, ef eitthvað félli úr hillum.

Nú get ég andvarpað feginsamlega og sagt að það sem ég hef velt fyrir mér er liðið. Já ég hef velt því fyrir mér allt frá því að ég kom aftur heim hvernig mér myndi verða við þegar ég fyndi aftur jarðskjálfta. Þau viðbrögð voru mjög ásættanleg, það verð ég nú bara að segja. 

Svo er bara að mæta í vinnuna á 8. hæðina á morgun......:)

 

Hjerastubbur

 

Andinn upp til fjalla

GLEÐILEGT NÝTT ÁR!

Ég er ekki með nein háleit markmið um fleiri skrif eða færri á þessu ári miðað við það síðasta. 

Er komin hér inn til að færa inn orð um fjöll, hóla og hæðir. Við Inga Birna frænka mín ákváðum að reyna að ganga á að minnsta kosti tvö fjöll í mánuði og nú er að sjá hvernig gengur að standa við þau markmið. Ingu Hönnu leyst svo vel á þetta að hún stakk upp á því að uppi á tindi fjallsins skyldi kasta fram fyrri parti. Þar með er komið nafnið á gönguhóp sem búið er að stofna, Gönguhópurinn Fyrri Parturinn. Ákveðinn kostur að einblína á fyrripartinn þar sem oft er erfitt að botna glataða fyrriparta. Nú og svo er gott að þurfa bara að ganga fyrripartinn, einhver annar sem getur gengið seinnipartinn, enda fólk oft orðið lúið og leitt...:)

Ég prufukeyrði þemað í gær þegar ég gekk ásamt góðu fólki á Stórhöfðann. Nei ekki var það sá vestmanneyski, heldur er þetta meðal hár hóll innan við Hvaleyrarvatn. Þar uppi blés hraustlega og mátti sjá á eftir gamla árinu á fleygiferð langt út á sjó í rokinu. Fyrripartar flugu þarna um loftið en ég læt minn hér inn: Upp i mót, ógnargrjót, augum blasir við.............

Í dag var  annars konar veður og þá var fyrsta opinbera fjallgangan á alvöru fjall.  Gengið var í súld með frænkum og fjölskyldum á Helgafell hafnfirðinga. Það var dálítið blautt, bæði jörð og himinn en félagsskapurinn ljúfur og móður af tali. Minn fyrripartur hljómar svo: Höskyhundar hlaupa á fjöll, hlýr er þeirra feldur..................

Að hálfum mánuði liðnum verður farið í aðra ferð á fjall en fram að því verður eflaust farnir upphitunar göngutúrar.

Kær kveðja

Hjerastubbur

Björgunin upp úr San Jose námunni í Chile

Á miðvikudaginn var sannkölluð hátíð á mínu heimili.

Chiliska fánanum flaggað, Chile súpa elduð, haft kveikt á Skynews allan daginn og fylgst með einstæðri björgun 33 námumanna úr San Jose námunni í norðurhluta Chile. Þetta voru mögnuð móment þegar þeir komu upp einn af öðrum. Merkilegt nokk þá snerti björgun hvers og eins mig mikið, ég fékk vægan hroll og tár trilluðu niður kinnar. Ég er stundum svo mikið tilfinningabúnt að ég átti mjög auðvelt að lifa mig inn í aðstæður.

Ég veit ekki hvort íslenskt "hráslagalegt" uppeldi þar sem veðrið og náttúran spilaði stóra rullu hefur haft þessi áhrif á tilfinningar mínar tengdar náttúrunni og náttúruhamförum. Fólk mjög náið manni þurfti stundum að vinna fjarri heimili s.s. við sjómennsku / ferðast langan veg um óbyggðir í leit að fé og fleira. Veður voru oft válynd og svaf maður ekki vært ef fréttist af stormi á miðum, byl á fjöllum og ófærð á vegum þar sem fjölskyldan var á ferð. Ég lærði snemma að bera virðingu fyrir miskunarlausri íslenskri náttúru og geri enn í dag.

Verð þess vegna frekar döpur þegar ég frétti af ferðum hugsunarlausra einstaklinga um landið og miðin klædd og útbúin eins og séu að fara á kaffihús í miðborginni. Taka jafnvel með sér börnin í þessar vafasömu ferðir, en börnin fengju hins vegar ekki að fara með þeim á barinn.

Allavega, piltarnir eru allir komnir upp á yfirborðið og má halda hátíð yfir því. Ég fann grein úr Santiago Times sem eftirlifendur flugslyssins í Andesfjöllum 1972 skrifuðu. Mjög góð samantekt hjá þeim á lífinu eftir björgun. Þeir bjuggu við það að hluti fólks dó og nartað í nokkra, meðan mesta álagið á námumennina er myrkrið og að vera svona langt niðri í jörðinni ..... herre gud eins og daninn myndi segja!

 Læt þetta duga í bili.

Hérastubbur

Grein úr Santiago Times frá eftirlifendum flugslyssins í Andes fjöllum 1972

Survivor Of Andean Plane Crash Discusses The Rescue In Chile

| Print |

E-mail

Written by Pedro Algorta, translated by Kathryn Bibler   

Friday, 15 October 2010 05:39

By Pedro Algorta

(Editor’s note: The following testimonial was written by Pedro Algorta, a survivor of the catastrophic Andes plane crash of 38 years ago. Addressing the miners at the time of their rescue, Algorta remembers that day on the anniversary of the tragedy. Originally published in La Nacion.)

On October 13, 38 years ago, our plane crashed on its way across the Andes. This October 13, we find ourselves awaiting the rescue of the 33 miners.

We spent more than 70 days surviving in the open, lost more than 3600 meters up, surrounded by rocks, ice and snow, surrounded by our friends killed in the accident and our only shelter the remains of the crashed plane. When we left, close to Christmas, we had changed. We had gone through a defining experience. Our families who were searching for us had also changed. We all had to adjust.

The miners have also spent nearly 70 days, lost in the bottom of the mountain, without seeing the light of day. Probably the worst were the first 18 days, when they did not know if they would be found or not. Days when they must have felt like they were alone, when they had to ration their food, not knowing whether they were in a place where they could be reached. Then, once contact was established, that umbilical cord to the outside world, the restless and militant waiting; trying to find the best possible way, doing what they could to stay lucid, trying to stay in control of the situation and preparing for rescue .

The anniversary of our crash forces us to look back and remember the horror of the tragedy and our friends who did not return. But it also forces us to remember that 38 years have passed and the 16 of us who survived the mountain are still alive and well today, and we have normal lives, with successes and failures, good and bad times. We have lived much since the mountain. Looking back, while our accident in the Andes and our struggle for survival remain in our memories, the images are blurred and eclipsed by all the experiences we have lived in these past 38 years. The families we built; our wives, whom some of us had not met yet; the children we did not yet have; our later work and everything we have done, everything we have loved and those who have loved us; 38 years later, all these things make the accident in the Andes only one more incident in our lives.

I am sure that when we left the mountain our parents, along with their tremendous emotion at seeing us returned alive, had great anxiety about what would happen to us later on, how the ghosts of our experience would chase us through our lives. These fears were not realized and thanks to them and all the people who given us their love and understanding at every stage, we have not had the nightmares that some expected.

I hope in many years, the miners who are now out of their hole can remember this time with peace, and that you will have almost forgotten. And I hope they can remember the moments of anguish in the mine without shuddering, and also the intense moments that they will have soon: the time of reunion with loved ones, the difficult adjustments necessary to live with a family again, to be assailed by the media and specialists of the world. Surely people will make movies and write books, people will know the names of some of them, we will see them on television telling about their experience: what they felt, what they did, what they experienced.

But luckily, all of that will pass, and sooner or later they will return to their routine and once again be threading the needle through the thread of normal life, in silence and solitude, and they will have the option to do many other things, to live the rest of their lives with great passion and return to their private lives, so that in many years, they may also feel that the memory of their survival in the mine also becomes blurred and eclipsed by the much stronger memories of all that they have not lived yet.

SOURCE: LA NACION
Translated by Kathryn Bibler ( [e-mail] This e-mail address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it )

Að lokinni fermingu Jóns Hákonar

Um síðustu helgi lauk ég fermingarskyldum mínum..... sagði reyndar að héðan í frá myndi ég ferma að vori. Upp á þá ákvörðun mína skortir bara fleiri börn! Hins vegar er morgunljóst að ég er komin úr barneign.... allavega andlega. Í fermingarundirbúningnum var fjöldi manns hér í húsi við vinnu og skemmtan vegna fermingar, Júróvísion og kosninga. Skyndilega heyrði ég barnsgrát og tilfinningin sem kom yfir mig var að einhver þyrfti að hugga þetta barn (lesist:þagga niður í krakkanum), ég væri búin með þann skammt. Gráturinn reyndist koma úr sjónvarpinu og hugsanir mínar bentu klárlega til að ég væri komin úr barneign!

En það var ekki þetta sem ég ætlaði að ræða. Það var ferming yngri sonarins sem fæddist í þennan heim með miklum látum desembermorgunn einn í Kaupmannahöfn. Leigubílsstjórinn sem keyrði okkur hjónin upp á fæðingardeild gerði sér skyndilega grein fyrir því að allt stefndi í óefni í aftursætinu og keyrði á öðru hundraðinu. Barnið fæddist á fæðingardeild Herlev sjúkrahússins 40 mínútum eftir fyrstu hríðir. Ekki dugðu honum þessi læti því sjö dögum síðar fór „heilbrigðum“ og flottum strák að hraka og það kvöld var hann orðinn það veikur að hann fór í öndunarstopp og var settur í öndunarvél. Í framhaldinu fór hann í hjartaaðgerð en hann hafði fæðst með hjartagalla sem ekki uppgötvaðist fyrr en þarna. Hann braggaðist og fékk að halda áramótin heima með fjölskyldunni (myndina hér til hliðar tók starfsfólk gjörgæslunnar á jólanótt).

Ekki hefur þetta háð honum síðar nema að hann var endalaust að fá slæmar lungnabólgur sem barn og gekk á tímabili undir nafninu lungnabólgu‑Jón.

 

 

Fermingardagurinn var guðdómlega fallegur, sól og blíða í Hafnarfirði en fermingin fór fram í Hafnarfjarðarkirkju og Guðbjörg sóknarprestur fermdi hópinn. Ég var hálfklökk yfir þessu og einhver tár trilluðu niður kinnar í kirkjunni enda ýmislegt sem við höfum þurft að „lifa af“. Og horfa á hann þarna svona fallegan og bjartan, flottan strák sem getur allt sem hann ætlar sér og nennir! Upplitsdjarfur kvaddi hann Guðbjörgu prest með orðuðum: 'Lof og dýrð sé með þér'! Hann er pínulítill grallari en hún brosti afskaplega fallega til hans.

Vikurnar fyrir fermingu vorum við að skoða gamlar myndir af strákunum og söfnuðum í myndasýningu og þá virkilega helltust minningarnar yfir mann. Ótrúlegt að þessir stóru og glæsilegu ungu menn hafi verið pínulítlir trítlar, með skærar barnsraddir. Núna rymur úr breiðum börkum. Bjarni er hins vegar í sjokki yfir aldurstengdum breytingum á fullorðna liðinu.

Eftir athöfnina var boðið til veislu í sal RKÍ og var mjög ljúft að taka á móti og hitta allt þetta yndislega fólk. Við fengum ómetanlega hjálp frá frábærum vinum og ættingjum bæði fyrir og í veislunni. Þeirra sem ekki komust var sárt saknað. Jón Hákon er helst á því að halda bara aðra fermingarveislu fyrir austan í sumar! Honum finnst sárt að hafa ekki getað gefið fólki góðar kökur að borða. Hann var gríðarlega ánægður með daginn og er enn með stjörnur í augunum yfir öllum fermingargjöfunum. Stefnir á skátamót Hraunbúa um næstu helgi með nýjan viðlegubúnað!

Kær kveðja

Hjerastubbur

Landgræðsluáform og eldgos með milljón gráa tóna

Margt flýgur í gegnum huga manns þegar horft er á ógnaröflin í Eyjafjallajökli sem nú djöflast eins og enginn sé morgundagurinn.

Við höfum dvalið í góðu yfirlæti í sumarbústað á Suðurlandi nú um helgina. Gosið blasti við okkur þegar komið var upp á Hellisheiðina og það skal viðurkennast að einhverjir sögðu „vá, svakalega er þetta flott“. Við fylgdumst með gosinu í fjarlægð í bústað og töldum eldingar fyrsta kvöldið. Það var svo ekki fyrr en á laugardeginum sem haldið var austar enda búið að boða landnema á Langöldu í Rangárþingi til landgræðslufundar í Gunnarsholti. Við keyrðum inn á lóðina okkar á Langöldu og komumst að því að við vorum með gríðarlegt útsýni frá „stofuglugganum“ upp á jökul og gosstöðvarnar. Næst var haldið inn á veg að fjallabaki og að Þríhyrningi. Tæplega tonn af fötum voru dregin fram enda andaði köldu úr norði, mat troðið í hópinn og svo var arkað af stað, upp í móti. Einhverjar kvartanir bárust en þeim var snarlega eytt með þeim orðum að ljósmyndarinn yrði að ná góðum myndum. Við gengum langleiðina upp eða þar til Eyjafjallajökull blasti allur við. Og þvílíkt sjónarspil. Ég hef aldrei séð eins marga tóna á gráa litnum eins og blasti þar við. Eitthvað hafði dregið úr gosinu um miðjan daginn en þarna var það farið að færast í aukana og eftir kvöldmat var eins og fjandinn væri laus.... ekki það að hann sé ekki búinn að vera þarna í marga daga. Drunur heyrðust frá sprengingum og eldingum og mökkurinn gusaðist langar vegalengdir upp í himinhvolfið. Við sáum líka hvernig gosmökkurinn missti afl og hrundi niður á jökulinn eins og sandhrúga. Samkvæmt jarðfræðingnum er það ekki gott þegar eldheitt gosefni, súrefnislaust lekur svona niður brekkurnar.

Fólkið á svæðinu á mínar bænir þessa dagana og finnst mér skelfilegt til þess að hugsa að það sé þarna inni í mekkinum, fjölskyldur með allt sitt lifibrauð sem stendur og fellur með þessu fjalli. Svo verður líka að taka með í reikninginn áhrif gossins á heilsufar fólks til skemmri og lengri tíma. Ég vona að fólk sem ferðast /er á svæðinu fari að öllum leiðbeiningum svo það sitji ekki uppi með óafturkræft ástand sem rekja má til gossins.

Á landgræðslufundinum kom gosið til umræðu enda blasti það við okkur frá Gunnarsholti. Svæðið sem við erum að græða upp var auðnin ein fyrir einhverjum 40 árum síðan og því veltir maður því fyrir sér hvort tjón af gosefnum úr þessu gosi færi svæðið aftur um áratugi gróðurfarslega séð. Spunnust skemmtilegar og gagnlegar umræður á fundinum og var gott að hitta fólkið sem er að rækta allt í kringum okkur. Já það verður fjör og fullt af plöntum á Langöldu 13 næstu árin og áratugina. Þegar húsið rís verður samkeppni um nafn á því..... spennandi tímar framundan.

Hérastubbur

... eins og hauslaus hæna?

Ég hef fengið fyrirspurnir frá vinum og ættingjum varðandi myndaleysið á blogginu eftir skjálftann. Það er skemmst frá því að segja að eftir-skjálfta tímann sem ég dvaldi í Santiago varði ég eins litlum tíma innan dyra og ég mögulega gat og þá reyndi ég að sinna fjölskyldu, heimilisverkum og pikka inn blogg textann. Myndvinnsla tekur ótrúlegan tíma, fyrst þarf að velja myndir, smækka þær og svo að hlaða inn á bloggið. Þetta allt tók bara of langan tíma fyrir mitt þol. Ég hef líka verið mjög orkulaus eftir að heim kom en núna undanfarna daga hef ég verið að tutla inn mynd og mynd og hef loks myndskreytt bloggfærslurnar allt frá skjálftanum.

Einnig hef ég bætt við bloggfærslum. Fyrsta bloggfærslan eftir skjálfta er frá Bjarna. Þið hafið eflaust velt því fyrir ykkur hvernig við, sérstaklega ég, hafi hegðað mér í skjálftanum og eftir hann í ljósi þess að það er ættingjum, vinum og vinnufélögum ljóst að ég var/er með klár einkenni áfallastreituröskunar vegna skjálftans. Lét ég eins og hauslaus hæna í skjálftanum? Í ljósi þess ákvað ég að bæta við bloggfærslu Bjarna frá 28. febrúar (Jarðskjálftinn í Chile 27.febrúar kl. 3:34 - Styrkleiki upp á 8.8) og reyna að svara þessari spurningu. Kalla þá viðbót ..... eins og hauslaus hæna?. Sumt er endurtekning í þeirri færslu, annað ekki. Vona að það komi ekki að sök.

Andlegur stuðningur - Áfallastreituröskun

Ég hef lítið talað um þann áfallastuðning sem ég fékk tímann sem við biðum eftir flugi út úr Chile. Nú er ég hins vegar tilbúin til að leggja á borð vanmátt minn þó mér sé meinilla við að vera eitthvað öðruvísi en aðrir sem lentu í sama skjálftanum.....:) Klassísk einkenni hins sjúka er að verða enn vanmáttugri þegar „allir“ aðrir í kring virðast fullir heilbrigði. Það fór hrikalega mikið fyrir brjóstið á mér. Þó ég ætti í raun að gleðjast yfir því að ekki væru fleiri í fjölskyldunni hræddir, að þeir hafi ekki skynjað hamfarirnar á sama hátt, en svo rökrétt hugsar maður nú ekki.

Fólkið í kringum mig úti sýndi ekki merki áfalls þó þau væru slegin. Við vorum mikið með Hörpu fyrstu dagana eftir skjálftann, enda bjuggum við inni á henni í fjórar nætur. Það var afskaplega gott að finna öryggið sem það veitti mér og eins mataði hún okkur á fréttum úr hinni spænskumælandi veröld. Fréttir á alþjóðavefum voru ansi einsleitar og skuggalegar. Borgin og fólkið í borginni tók sinn tíma til að jafna sig eftir fyrsta áfallið og upplifðum við mikla samstöðu.

Daginn eftir jarðskjálftann hafði Bjarni samband við tryggingafélagið út af flugmálum og spurði jafnframt um áfallahjálp. Það er ekkert launungamál að ég var/er með einkenni áfallastreituröskunar og viti menn, á mánudeginum hringir sálfræðingur RKÍ í okkur. Heyrir fyrst í Bjarna sem fær mjög nothæfar upplýsingar um þetta fyrirbæri sem hann segist varla hafa vitað að væri til. Við spjölluðum svo saman og þótti mér gott að vita af þessum stuðningi RKÍ sem ég leitaði svo í þegar heim kom.

Hins vegar verður að segjast að langmesti og mikilvægasti áfallastuðningurinn sem ég fékk kom frá mömmu hennar Hörpu henni Helgu Þorbergsdóttur hjúkrunarfræðingi í Vík í Mýrdal. Hún hringdi út til mín sama dag og sálfræðingurinn til að heyra hvernig mér liði. Var búin að frétta frá Hörpu að andlegt heilsufar mitt væri ekki upp á marga fiska. Við ákváðum í framhaldinu að tala saman í mynd á skype og áttum við nær dagleg samtöl út biðtímann. Hún lét sér það ekki nægja heldur fékk hún mig með sér á Helgafell Hafnfirðinga þegar heim kom og áfram töluðum við.

 

Ótrúleg kona og umhyggjusöm. Á biðtímanum í Santiago kom ég oft inn í íbúð eins seint og ég komst upp með á kvöldin (þegar byrjaði að rökkva) og þá var klukkan orðin ansi margt á Íslandi. Helga beið samt og einhvern tímann talaði hún við mig fram yfir miðnætti! Þetta var ómetanleg umhyggja sem hún sýndi mér og hvernig hún gat rætt áfallið og svo líka bara lífið, tilveruna og fólkið í löndunum tveim. Henni tókst með sinni lagni að fá mig til að leiða hugann að öðru en bíða eftir næsta eftirskjálfta. Bjarni sagðist finna á mér ef ég missti úr dag að tala við hana, að ég hefði þá minni eirð í beinunum. Mér fannst ég reyndar alltaf eirðarlaus en það er nú annað mál. Eitthvert kvöldið sem við ræddum saman kom einmitt eftirskjálfti sem allir fundu og ég fór bara að gráta í beinni á skype. Helga var hin rólegasta og í stað þess að kveðja þar sem ég væri sýnilega ekki í stuði til að spjalla (eins og einhverjir aðrir með minni þolinmæði hefðu freistast til) þá hélt hún mér uppi á tali í klukkutíma og náði úr mér mesta óttanum. Já hún er alveg einstök og er ég henni óendanlega þakklát fyrir allt sem hún hefur gert fyrir mig og fjölskylduna í leiðinni. Harpa hefur erft eiginleika hennar því hún var þvílíkt þolinmóð að leyfa þessari vansælu konu með alla fjölskylduna að gista hjá sér margar nætur.

Kærar þakkir!

Helgi Björns og reiðmenn vindanna

Í gegnum tíðina hef ég ekki vanið mig á að hlusta á tónlist þegar ég hreyfi mig og var því eins farið á göngum mínum úti í henni Santiago. Heima hlusta ég stundum á rás eitt en eins og alþjóð veit þá er ekki mikið um dægurtónlist á þeirri rás, meira áhugaverðir þættir og klassísk tónlist. Þegar ég fór að hafa eirð í mér til að hlusta á tónlist á sjötta degi frá skjálfta þá urðu það Reiðmenn vindanna sem fyrst voru spilaðir.

Í fyrrasumar keypti ég diskinn með Helga Björns og reiðmönnum vindanna því það var eitthvað  við hann sem heillaði mig. Það liðu ekki margar sekúndur í fyrsta laginu þegar ég var farið á brynna músum í miklu magni þar sem ég sat með ipodinn úti í garði. Heimþráin helltist yfir mig. Ég valdi viljandi íslenska tónlist með íslenskum textum sem höfðu eitthvað að segja, innihéldu eitthvað. Hlustaði m.a. líka á Töfrablik  Jóns frá Hvanná. Með því að velja texta sem sögðu einhverja sögu gat ég gleymt mér við að ímynda  mér aðstæður, í reiðhesta lögunum á plötu Helga Bj. var ég oft komin inn í aðstæðurnar inni á reginfjöllum / inn til dala og slakaði þvílíkt á.

Textar sem innihalda miklar klisjur s.s. I love you eða You hurt me ....... virka ekki sem slökun, því miður verð ég að hryggja textahöfunda sem gefa sig út fyrir að semja slíkt.

Hjerastubbur

Jarðskjálfti eða eftirskjálfti?

Þegar jörð hristist þá hristist hún að því er virðist óháð því hvað hristingurinn heitir eða það myndi ég ætla. En nei, sumir vilja skilgreina hristing upp á sömu tölu mismunandi eftir því hvort skjálftinn var "forystusauður" eða bara "fylgifiskur".

Á engilsaxnesku er gerður greinamunur á jarðskjálftum og eftirskjálftum, öðruvísi en hagar í Íslensku máli. Þar er það earthquake fyrir jarðskjálfta en hins vegar heitir eftirskjálfti aftershock.  Íslenskan er kjarnyrtari og gefur eftirskjálftanum ákveðið vægi með því að kalla hann áfram skjálfta þó búið sé að splæsa orðinu eftir- á undan.

Með því að hristingurinn er skilgreindur sem aftershock missir hann verðgildi, hann er ekki eins merkilegur og mætti túlka að væri ekki eins hættulegur, á ensku að minnsta kosti.

Ég var að lesa chiliskan pistil um eftirskjálfta hrinuna sem enn stendur yfir í Chile og furðaði skrifarinn sig á því hvernig hægt væri að segja hristing upp á 7.2 sem eftirskjálfta þó „forystusauðurinn“ hefði verið upp á 8.8!  

Árið 1960 þegar stærsti skjálfti sem nokkurn tímann hefur verið mældur í heiminum, skjálfti upp á 9.5 reið yfir suðurhluta Chile kom skjálfti daginn eftir upp á 8.3 sem skilgreindur var sem eftirskjálfti!  

Ég hafði þessar upplýsingar í huga þegar ég gat ekki sannfært sjálfa mig um að það væru bara „saklausir“ eftirskjálftar sem gætu hugsanlega komið í kjölfar þess stóra þann 27.feb.

Kveðja

Ein gasalega tortryggin

 

p.s. Kíkti á USGS síðuna sem alltaf er nú spennandi lesning og til allrar hamingju ekkert hörmulegt nýtt að gerast þar. Hins vegar fann ég upplýsingar um að frá 27.feb til 29.mars komu 458 eftirskjálftar í kjölfar þess stóra. Þann 11. apríl segja þeir að 292 eftirskjálftar hafi verið stærri en 5.0 og 20 eftirskjálftar yfir 6.0. Ekki furða að fólki í kringum skjálftamiðjuna hafi fundist það í endalausum ólgusjó.