Hjerastubbur

Á miðvikudaginn var sannkölluð hátíð á mínu heimili.

Chiliska fánanum flaggað, Chile súpa elduð, haft kveikt á Skynews allan daginn og fylgst með einstæðri björgun 33 námumanna úr San Jose námunni í norðurhluta Chile. Þetta voru mögnuð móment þegar þeir komu upp einn af öðrum. Merkilegt nokk þá snerti björgun hvers og eins mig mikið, ég fékk vægan hroll og tár trilluðu niður kinnar. Ég er stundum svo mikið tilfinningabúnt að ég átti mjög auðvelt að lifa mig inn í aðstæður.

Ég veit ekki hvort íslenskt "hráslagalegt" uppeldi þar sem veðrið og náttúran spilaði stóra rullu hefur haft þessi áhrif á tilfinningar mínar tengdar náttúrunni og náttúruhamförum. Fólk mjög náið manni þurfti stundum að vinna fjarri heimili s.s. við sjómennsku / ferðast langan veg um óbyggðir í leit að fé og fleira. Veður voru oft válynd og svaf maður ekki vært ef fréttist af stormi á miðum, byl á fjöllum og ófærð á vegum þar sem fjölskyldan var á ferð. Ég lærði snemma að bera virðingu fyrir miskunarlausri íslenskri náttúru og geri enn í dag.

Verð þess vegna frekar döpur þegar ég frétti af ferðum hugsunarlausra einstaklinga um landið og miðin klædd og útbúin eins og séu að fara á kaffihús í miðborginni. Taka jafnvel með sér börnin í þessar vafasömu ferðir, en börnin fengju hins vegar ekki að fara með þeim á barinn.

Allavega, piltarnir eru allir komnir upp á yfirborðið og má halda hátíð yfir því. Ég fann grein úr Santiago Times sem eftirlifendur flugslyssins í Andesfjöllum 1972 skrifuðu. Mjög góð samantekt hjá þeim á lífinu eftir björgun. Þeir bjuggu við það að hluti fólks dó og nartað í nokkra, meðan mesta álagið á námumennina er myrkrið og að vera svona langt niðri í jörðinni ..... herre gud eins og daninn myndi segja!

 Læt þetta duga í bili.

Hérastubbur

Um síðustu helgi lauk ég fermingarskyldum mínum..... sagði reyndar að héðan í frá myndi ég ferma að vori. Upp á þá ákvörðun mína skortir bara fleiri börn! Hins vegar er morgunljóst að ég er komin úr barneign.... allavega andlega. Í fermingarundirbúningnum var fjöldi manns hér í húsi við vinnu og skemmtan vegna fermingar, Júróvísion og kosninga. Skyndilega heyrði ég barnsgrát og tilfinningin sem kom yfir mig var að einhver þyrfti að hugga þetta barn (lesist:þagga niður í krakkanum), ég væri búin með þann skammt. Gráturinn reyndist koma úr sjónvarpinu og hugsanir mínar bentu klárlega til að ég væri komin úr barneign!

En það var ekki þetta sem ég ætlaði að ræða. Það var ferming yngri sonarins sem fæddist í þennan heim með miklum látum desembermorgunn einn í Kaupmannahöfn. Leigubílsstjórinn sem keyrði okkur hjónin upp á fæðingardeild gerði sér skyndilega grein fyrir því að allt stefndi í óefni í aftursætinu og keyrði á öðru hundraðinu. Barnið fæddist á fæðingardeild Herlev sjúkrahússins 40 mínútum eftir fyrstu hríðir. Ekki dugðu honum þessi læti því sjö dögum síðar fór „heilbrigðum“ og flottum strák að hraka og það kvöld var hann orðinn það veikur að hann fór í öndunarstopp og var settur í öndunarvél. Í framhaldinu fór hann í hjartaaðgerð en hann hafði fæðst með hjartagalla sem ekki uppgötvaðist fyrr en þarna. Hann braggaðist og fékk að halda áramótin heima með fjölskyldunni (myndina hér til hliðar tók starfsfólk gjörgæslunnar á jólanótt).

Ekki hefur þetta háð honum síðar nema að hann var endalaust að fá slæmar lungnabólgur sem barn og gekk á tímabili undir nafninu lungnabólgu‑Jón.

Fermingardagurinn var guðdómlega fallegur, sól og blíða í Hafnarfirði en fermingin fór fram í Hafnarfjarðarkirkju og Guðbjörg sóknarprestur fermdi hópinn. Ég var hálfklökk yfir þessu og einhver tár trilluðu niður kinnar í kirkjunni enda ýmislegt sem við höfum þurft að „lifa af“. Og horfa á hann þarna svona fallegan og bjartan, flottan strák sem getur allt sem hann ætlar sér og nennir! Upplitsdjarfur kvaddi hann Guðbjörgu prest með orðuðum: 'Lof og dýrð sé með þér'! Hann er pínulítill grallari en hún brosti afskaplega fallega til hans.

Vikurnar fyrir fermingu vorum við að skoða gamlar myndir af strákunum og söfnuðum í myndasýningu og þá virkilega helltust minningarnar yfir mann. Ótrúlegt að þessir stóru og glæsilegu ungu menn hafi verið pínulítlir trítlar, með skærar barnsraddir. Núna rymur úr breiðum börkum. Bjarni er hins vegar í sjokki yfir aldurstengdum breytingum á fullorðna liðinu.

Eftir athöfnina var boðið til veislu í sal RKÍ og var mjög ljúft að taka á móti og hitta allt þetta yndislega fólk. Við fengum ómetanlega hjálp frá frábærum vinum og ættingjum bæði fyrir og í veislunni. Þeirra sem ekki komust var sárt saknað. Jón Hákon er helst á því að halda bara aðra fermingarveislu fyrir austan í sumar! Honum finnst sárt að hafa ekki getað gefið fólki góðar kökur að borða. Hann var gríðarlega ánægður með daginn og er enn með stjörnur í augunum yfir öllum fermingargjöfunum. Stefnir á skátamót Hraunbúa um næstu helgi með nýjan viðlegubúnað!

Kær kveðja

Hjerastubbur

Margt flýgur í gegnum huga manns þegar horft er á ógnaröflin í Eyjafjallajökli sem nú djöflast eins og enginn sé morgundagurinn.

Við höfum dvalið í góðu yfirlæti í sumarbústað á Suðurlandi nú um helgina. Gosið blasti við okkur þegar komið var upp á Hellisheiðina og það skal viðurkennast að einhverjir sögðu „vá, svakalega er þetta flott“. Við fylgdumst með gosinu í fjarlægð í bústað og töldum eldingar fyrsta kvöldið. Það var svo ekki fyrr en á laugardeginum sem haldið var austar enda búið að boða landnema á Langöldu í Rangárþingi til landgræðslufundar í Gunnarsholti. Við keyrðum inn á lóðina okkar á Langöldu og komumst að því að við vorum með gríðarlegt útsýni frá „stofuglugganum“ upp á jökul og gosstöðvarnar. Næst var haldið inn á veg að fjallabaki og að Þríhyrningi. Tæplega tonn af fötum voru dregin fram enda andaði köldu úr norði, mat troðið í hópinn og svo var arkað af stað, upp í móti. Einhverjar kvartanir bárust en þeim var snarlega eytt með þeim orðum að ljósmyndarinn yrði að ná góðum myndum. Við gengum langleiðina upp eða þar til Eyjafjallajökull blasti allur við. Og þvílíkt sjónarspil. Ég hef aldrei séð eins marga tóna á gráa litnum eins og blasti þar við. Eitthvað hafði dregið úr gosinu um miðjan daginn en þarna var það farið að færast í aukana og eftir kvöldmat var eins og fjandinn væri laus.... ekki það að hann sé ekki búinn að vera þarna í marga daga. Drunur heyrðust frá sprengingum og eldingum og mökkurinn gusaðist langar vegalengdir upp í himinhvolfið. Við sáum líka hvernig gosmökkurinn missti afl og hrundi niður á jökulinn eins og sandhrúga. Samkvæmt jarðfræðingnum er það ekki gott þegar eldheitt gosefni, súrefnislaust lekur svona niður brekkurnar.

Fólkið á svæðinu á mínar bænir þessa dagana og finnst mér skelfilegt til þess að hugsa að það sé þarna inni í mekkinum, fjölskyldur með allt sitt lifibrauð sem stendur og fellur með þessu fjalli. Svo verður líka að taka með í reikninginn áhrif gossins á heilsufar fólks til skemmri og lengri tíma. Ég vona að fólk sem ferðast /er á svæðinu fari að öllum leiðbeiningum svo það sitji ekki uppi með óafturkræft ástand sem rekja má til gossins.

Á landgræðslufundinum kom gosið til umræðu enda blasti það við okkur frá Gunnarsholti. Svæðið sem við erum að græða upp var auðnin ein fyrir einhverjum 40 árum síðan og því veltir maður því fyrir sér hvort tjón af gosefnum úr þessu gosi færi svæðið aftur um áratugi gróðurfarslega séð. Spunnust skemmtilegar og gagnlegar umræður á fundinum og var gott að hitta fólkið sem er að rækta allt í kringum okkur. Já það verður fjör og fullt af plöntum á Langöldu 13 næstu árin og áratugina. Þegar húsið rís verður samkeppni um nafn á því..... spennandi tímar framundan.

Hérastubbur

Ég hef lítið talað um þann áfallastuðning sem ég fékk tímann sem við biðum eftir flugi út úr Chile. Nú er ég hins vegar tilbúin til að leggja á borð vanmátt minn þó mér sé meinilla við að vera eitthvað öðruvísi en aðrir sem lentu í sama skjálftanum.....:) Klassísk einkenni hins sjúka er að verða enn vanmáttugri þegar „allir“ aðrir í kring virðast fullir heilbrigði. Það fór hrikalega mikið fyrir brjóstið á mér. Þó ég ætti í raun að gleðjast yfir því að ekki væru fleiri í fjölskyldunni hræddir, að þeir hafi ekki skynjað hamfarirnar á sama hátt, en svo rökrétt hugsar maður nú ekki.

Fólkið í kringum mig úti sýndi ekki merki áfalls þó þau væru slegin. Við vorum mikið með Hörpu fyrstu dagana eftir skjálftann, enda bjuggum við inni á henni í fjórar nætur. Það var afskaplega gott að finna öryggið sem það veitti mér og eins mataði hún okkur á fréttum úr hinni spænskumælandi veröld. Fréttir á alþjóðavefum voru ansi einsleitar og skuggalegar. Borgin og fólkið í borginni tók sinn tíma til að jafna sig eftir fyrsta áfallið og upplifðum við mikla samstöðu.

Daginn eftir jarðskjálftann hafði Bjarni samband við tryggingafélagið út af flugmálum og spurði jafnframt um áfallahjálp. Það er ekkert launungamál að ég var/er með einkenni áfallastreituröskunar og viti menn, á mánudeginum hringir sálfræðingur RKÍ í okkur. Heyrir fyrst í Bjarna sem fær mjög nothæfar upplýsingar um þetta fyrirbæri sem hann segist varla hafa vitað að væri til. Við spjölluðum svo saman og þótti mér gott að vita af þessum stuðningi RKÍ sem ég leitaði svo í þegar heim kom.

Hins vegar verður að segjast að langmesti og mikilvægasti áfallastuðningurinn sem ég fékk kom frá mömmu hennar Hörpu henni Helgu Þorbergsdóttur hjúkrunarfræðingi í Vík í Mýrdal. Hún hringdi út til mín sama dag og sálfræðingurinn til að heyra hvernig mér liði. Var búin að frétta frá Hörpu að andlegt heilsufar mitt væri ekki upp á marga fiska. Við ákváðum í framhaldinu að tala saman í mynd á skype og áttum við nær dagleg samtöl út biðtímann. Hún lét sér það ekki nægja heldur fékk hún mig með sér á Helgafell Hafnfirðinga þegar heim kom og áfram töluðum við.

Ótrúleg kona og umhyggjusöm. Á biðtímanum í Santiago kom ég oft inn í íbúð eins seint og ég komst upp með á kvöldin (þegar byrjaði að rökkva) og þá var klukkan orðin ansi margt á Íslandi. Helga beið samt og einhvern tímann talaði hún við mig fram yfir miðnætti! Þetta var ómetanleg umhyggja sem hún sýndi mér og hvernig hún gat rætt áfallið og svo líka bara lífið, tilveruna og fólkið í löndunum tveim. Henni tókst með sinni lagni að fá mig til að leiða hugann að öðru en bíða eftir næsta eftirskjálfta. Bjarni sagðist finna á mér ef ég missti úr dag að tala við hana, að ég hefði þá minni eirð í beinunum. Mér fannst ég reyndar alltaf eirðarlaus en það er nú annað mál. Eitthvert kvöldið sem við ræddum saman kom einmitt eftirskjálfti sem allir fundu og ég fór bara að gráta í beinni á skype. Helga var hin rólegasta og í stað þess að kveðja þar sem ég væri sýnilega ekki í stuði til að spjalla (eins og einhverjir aðrir með minni þolinmæði hefðu freistast til) þá hélt hún mér uppi á tali í klukkutíma og náði úr mér mesta óttanum. Já hún er alveg einstök og er ég henni óendanlega þakklát fyrir allt sem hún hefur gert fyrir mig og fjölskylduna í leiðinni. Harpa hefur erft eiginleika hennar því hún var þvílíkt þolinmóð að leyfa þessari vansælu konu með alla fjölskylduna að gista hjá sér margar nætur.

Kærar þakkir!

Þegar jörð hristist þá hristist hún að því er virðist óháð því hvað hristingurinn heitir eða það myndi ég ætla. En nei, sumir vilja skilgreina hristing upp á sömu tölu mismunandi eftir því hvort skjálftinn var "forystusauður" eða bara "fylgifiskur".

Á engilsaxnesku er gerður greinamunur á jarðskjálftum og eftirskjálftum, öðruvísi en hagar í Íslensku máli. Þar er það earthquake fyrir jarðskjálfta en hins vegar heitir eftirskjálfti aftershock.  Íslenskan er kjarnyrtari og gefur eftirskjálftanum ákveðið vægi með því að kalla hann áfram skjálfta þó búið sé að splæsa orðinu eftir- á undan.

Með því að hristingurinn er skilgreindur sem aftershock missir hann verðgildi, hann er ekki eins merkilegur og mætti túlka að væri ekki eins hættulegur, á ensku að minnsta kosti.

Ég var að lesa chiliskan pistil um eftirskjálfta hrinuna sem enn stendur yfir í Chile og furðaði skrifarinn sig á því hvernig hægt væri að segja hristing upp á 7.2 sem eftirskjálfta þó „forystusauðurinn“ hefði verið upp á 8.8!  

Árið 1960 þegar stærsti skjálfti sem nokkurn tímann hefur verið mældur í heiminum, skjálfti upp á 9.5 reið yfir suðurhluta Chile kom skjálfti daginn eftir upp á 8.3 sem skilgreindur var sem eftirskjálfti!  

Ég hafði þessar upplýsingar í huga þegar ég gat ekki sannfært sjálfa mig um að það væru bara „saklausir“ eftirskjálftar sem gætu hugsanlega komið í kjölfar þess stóra þann 27.feb.

Kveðja

Ein gasalega tortryggin

p.s. Kíkti á USGS síðuna sem alltaf er nú spennandi lesning og til allrar hamingju ekkert hörmulegt nýtt að gerast þar. Hins vegar fann ég upplýsingar um að frá 27.feb til 29.mars komu 458 eftirskjálftar í kjölfar þess stóra. Þann 11. apríl segja þeir að 292 eftirskjálftar hafi verið stærri en 5.0 og 20 eftirskjálftar yfir 6.0. Ekki furða að fólki í kringum skjálftamiðjuna hafi fundist það í endalausum ólgusjó.

Nú hafa chilisk yfirvöld farið yfir allar tölur hjá sér,  lagfært reikult og tvöfalt bókhald og gefið út nokkuð áreiðanlegar dánartölur vegna skjálftans 27. febrúar og flóðbylgjunnar í kjölfarið. Ef hægt er að segja að dánartölur geti verið jákvæðar þá er hægt að gleðjast yfir því að færri létust en haldið hafði verið fram fyrstu vikurnar. Staðfest dauðsföll eru 11.apríl 507 manns. Þann 11. apríl er ekki talað um hversu margra væri saknað en þann 31.mars var 98 manns saknað.  Bókhaldsskekkjuna vilja þeir skrifa á að erfitt hafi verið að fá áreiðanlegar tölur vegna umfangs skjálftans sem og vegna stjórnarskipta í landinu.

Ég á ykkur kæra fjölskylda, vinir og velunnarar svo margt að þakka á þessu ótrúlega skjálftatímabili í lífi okkar. Á samkomu hjá ÍSOR fékk ég að segja nokkur orð til samstarfsfólks Bjarna og eiga þessi orð mjög mikið erindi við ykkur öll. Ég ætlaði að vera búin að setja þetta inn en ég er bara ekki á fullu gasi ennþá.... en það kemur, treystið því....:)

„Mig langar til að þakka ykkur alla hjálpina, stuðninginn og kveðjurnar sem bárust með suðrænum blæ um óraveg til Chile. Þessi jarðskjálfti verður í minnum hafður og er strax farið að gantast með hann sem 8.8 á Richter + einn (er þá verið að tala um hann Bjarna minn), en það er ekki nægilega nákvæmt. Ef á að nota þessa reikniformúlu þá var þetta skjálfti upp á 8.8 á Richter + þrír, því að þeir voru þrír Richterarnir mínir sem þarna voru staddir í 5. stærsta skjálfta sem nokkurn tímann hefur mælst í heiminum!

Hægt er að segja sögur úr skjálftanum, sögur þar sem áheyrendur segja „ups“ og „vá“ og jafnvel brosa pínulítið því þær sögur eru af fólki sem var til frásagnar eftir skjálftann. Hinn hlutinn, sá sem veldur því að hjarta  mitt er þungt er að í þessum skjálfta (og flóðbylgju) létust 432 manns og 98 hurfu (breytt 31.mars skv. nýjustu upplýsingum) sem skilja eftir sig örvæntingarfulla aðstandendur. Því get ég aldrei gleymt.

En við sluppum heil og fyrir það er ég óendanlega þakklát og alla ykkar umhyggju“.

Kær kveðja

New York er búin að vera ótrúlega blaut. Já við vorum í stanslausri sól í sjö vikur til að fá sjö vikna rigningarskammtinn á tveim sólarhringum hér í borg.
Gærdagurinn var eins og íslensk þjóðhátíð í öllu sínu veldi, úrhellis rigning og rok, ekta regnhlífabanaveður. Enda lágu regnhlífar hér út um allt, fólk henti þeim bara frá sér þegar þær eyðilögðust, voru ekkert að hafa fyrir því að leita að ruslafötu. Frekar sóðalegt finnst mér.
Við keyptum okkur skoðunarferðir hér um Manhattan og Brooklin bæði að degi til og kvöldi, í þurru veðri en reyndar miklu meira í rigningu. Það olli því að oft sást ekkert út um gluggana á rútunni og maður varð að nota ímyndunaraflið.
Það var ótrúlegur vatnsagi í "uptown" ferðinni sem við fórum í gær en þá flæddi vatnið fram og aftur eftir gólfinu eftir aksturslagi bílstjórans. Í þeim túr fórum við og skoðuðum American Museum of Natural History. Gríðarlega stórt safn og gríðarlega margir sem fengu einmitt sömu hugmynd og við að nota húsaskjólið þar undan rigningunni.
Fyrir mitt leiti voru alltof margir þarna inni og ég fékk algjört overload af upplýsingum, því þarna inni er mikið magn sýningargripa. Fundum Dum Dum og Dexter en ekki var húsið nú alveg eins og í myndinni "Night at the Museum". Það mátti heyra á tali margra að Dum Dum var aðdráttarafl. Enda geymdu þeir hann lengst inni í horni þannig að fólk yrði örugglega að skoða margt fleira í leiðinni.
Einhver sem veit ekki hver Dum Dum er? Jú það er páskaeyjastyttan í fyrrnefndri mynd. Hún var meinfyndin í myndinni en frekar líflítil í gær.

Við erum búin að koma við á 9/11 tvíburaturnasvæðinu. Fórum þar inn í St. Pauls kirkjuna sem stendur við hliðina og gegndi miklu hlutverki í umönnun eftirlifanda. Eins er í næsta húsi sýning um árásina og fólkið. Ég var djúpt snortin og skal viðurkenna að ég sökkti mér full djúpt í ástandið og barasta grét yfir þessu. Sá fyrir mér örvæntingarfulla ættingja leita stöðugt að sínum nánustu sem aldrei fundust, ekki bara í þessu slysi heldur í fleiri slysum eins og 2006 hörmungum í Asíu, og nú síðast við strendur Chile þar sem töluvert af fólki hvarf í skjálftaflóðbylgjum.
Strákarnir fóru í dag út í Liberty Island og skoðuðu Frelsisstyttuna. Ekki var hægt að fara upp í hana þar sem næsti lausi dagur upp var 27. apríl! Eins gott að panta í tíma. Þeim fannst þetta samt mjög skemmtilegt og gáfu mömmunni kærkomið mömmufrí sem eytt var í búðarölt. Gaman að skoða og máta föt sem passa manni..... get sagt ykkur að í henni Santiago var varla flík sem passaði á norrænan risa..... En núna..... dásamlegt! Ég var eitthvað að velta fyrir mér nærfatastærðum og þegar konan sem afgreiddi mig sagðist sjálf nota medium, var ég hin kátasta með mig því hún var með huggulegasta hamborgararass! Kaninn blekkir sig nefnilega svolítið með því að stækka bara flíkina en halda númerinu.
Kær kveðja
p.s. ég sakna þess svolítið að þurfa ekkert að nota sólgleraugun!
R.

Í dag er fæðingardagur hennar ömmu minnar Ingibjargar frá Vaðbrekku. Þetta er góður ferðadagur en í kvöld eigum við flug frá Santiago til New York með millilendingu í Miami. Í dag var líka verið að jarðsetja son hennar og móðurbróður minn Jón Hnefil en hugur okkar er hjá fjölskyldu hans.

Ef eitthvað hefur komið fyrir s.s. eins og að ég hafi verið nærri búin að keyra út af eða einhvað álíka, þá hef ég hugsað að nú hafi hinn og þessi haldið verndarhendi yfir mér. Ég hugsaði það þarna um nóttina en svo var svo skrítið að óttahjúpurinn sem umlukti mig seinna þennan skjálftadag gaf þeim ekki færi á að „ná sambandi“ við mig fyrr en fyrir tveim dögum síðan. Þá var ég utandyra þar sem mér líður best og skyndilega komu þau ótrúlega sterkt inn, foreldrar mínir, bræður og amma og afi. Söknuðurinn var sár en óskaplega gott að vita af þeim hjá mér. Finn styrk að þó ég bogni muni ég ekki brotna.

Í gær var ég eitthvað sorrý þar sem ég sat og hlustaði á tónlist og skrifaði hugrenningar niður í mína stílabók.

Ég kreisti aftur tárvot augun og upplifði pabba og mömmu svo sterkt hjá mér að þegar ég opnaði augun aftur bjóst ég allt eins við að þau stæðu við risastóra tréð á móti mér! En svo göldrótt er ég nú ekki.....:).

Blessuð sé minning þeirra.